Kennis als gezamenlijke basis
Voor een effectieve samenwerking moet je kennis opbouwen over de regionale economie. Daarom laat Economie071 jaarlijks een Index071 maken. De Index weerspiegelt de ontwikkeling van 38 parameters vanaf 2014: werkgelegenheid, aantal bedrijven, aantal studenten, omvang van onderzoeksbudgetten, aantal startups, aantal (mbo-)leerbedrijven, filedruk en het aantal nieuw gevestigde regiobewoners.
“Iedere parameter krijgt een eigen weging mee in het overkoepelend indexcijfer”, zegt Rob Manders, onderzoeker voor Economie071. Het geeft het algeheel functioneren van de regionale economie weer. In 2020 is dat 115, dus 15% groei sinds 2014.
De Index is startpunt voor het economische debat. De partners gebruiken het om overzicht te krijgen, beleid bij te sturen en – waar nodig – nieuwe acties uit te zetten. Uit de index zijn leereffecten te halen. Rob: “Ten eerste zien we dat de voornaamste groei in de Index van de clustereconomie komt: Bio Science Park, onderwijs- en kennisinstellingen, startups, jonge mensen.” Die economische motor neemt de hele regio op sleeptouw. Het loont dus om te blijven inzetten op de groei hiervan.
Tweede leerpunt is dat de 071-regio een probleem heeft op de stagemarkt voor mbo’ers. Rob: “Het aantal leerbedrijven is beperkt en neemt af. Bovendien is er sprake van een kwalitatieve mismatch. Met name in de techniek staan bedrijven te springen om jonge mensen, maar is de aanwas nog te beperkt.”
Tijdens de coronaperiode werden zogenoemde coronarapportages gemaakt. Die beschreven de impact van corona op de regionale economie. Begin 2021 volgde de notitie ‘Veerkracht en Leiderschap’ met daarin een Veerkrachtindex. Aan de hand van zes overkoepelende parameters is de ‘veerkrach’ van de regio in kaart gebracht. De scores van de 071-regio wordt vergeleken met alle 40 economische regio’s van Nederland.
Dan blijkt deze regio de zesde meest veerkrachtige regio van het land. De bonus van veel jong talent, een hoog opleidingsniveau en constante aanwas van nieuwkomers zorgt voor deze score.
Uit de Veerkrachtindex volgen ook opletpunten. Zo is de werkgelegenheid hier beperkt. “We zijn nog steeds afhankelijk van de grote economische centra om ons heen: Amsterdam, Den Haag, Utrecht”, zegt Rob. Veel mensen pendelen dus, met bijkomende filedruk, uitstoot en koopkrachtlek.
Tweede opletpunt is een grote quartaire sector (zorg, onderwijs) tegenover een kleine markteconomie in de regio. Rob: “Naast de life sciences zijn er weinig andere grote dragers van de economie.” De cultuur en sport heeft daar last van (want er zijn weinig potentiële sponsors), het onderwijs (weinig stageplekken), bewoners (weinig werplekken, minder ‘reuring’) en zelfs de gemeenten (minder belastinginkomsten). Meer ondernemerschap (startups, zzp’ers) in kan een enorme stimulans geven aan het brede voorzieningenniveau.
De opgebouwde kennis binnen Economie071 wordt actief gedeeld en gebruikt door de partners. Er zijn netwerken, gezamenlijke projecten, masterclasses, overkoepelende visies en vele andere uitingen die hierop voortbouwen. En dat leidt soms tot heel concrete acties, zoals de inzet van een stagejager om de match tussen bedrijfsleven en mbo-stagiairs te vergroten. “Maar ‘kennis’ prikkelt ook, wakkert nieuwsgierigheid aan, brengt mensen in beweging, voorkomt kleingeestigheid, maakt je alert op nieuwe kansen en bedreigingen”, stelt Rob.
Lees meer over projecten en onze agenda in de swipe-zine.
Regio-economie laat veerkracht zien
In het pandemiejaar 2020 is de economie van de Leidse regio licht gegroeid. Dat blijkt uit de Index071 editie 2020 -2021, de regionale economische monitor opgesteld door bureau Blaauwberg in opdracht van Economie071. Die lichte groei is volgens de onderzoekers een mooi resultaat gezien de economische ontwrichting die de pandemie heeft veroorzaakt. De cijfers laten zien dat de Leidse regio weerbaar en veerkrachtig is gebleken. Het is het life sciences & health cluster dat de regio voortstuwt. De bezoekerseconomie is de grote uitzondering, daar lopen de cijfers als verwacht flink terug.
De gemeenten uit de regio zijn complementair en werken ieder ook aan het versterken van de eigen economische kracht. De index laat hierin wel tempoverschillen zien. Economie071 ziet het als een uitdaging om hier gebruik van te maken, zodat de regio als geheel profiteert. Met het oplevende economische tij komen bovendien twee ‘oude’ structuurproblemen weer naar boven in de index: de schaarste aan gekwalificeerd personeel en de oververhitte woningmarkt.
Crisiseffecten
De crisisrobuustheid van de regio werd al eerder voorspeld in twee coronarapportages die vorig jaar in opdracht van Economie071 zijn opgesteld. De nieuwe Index071 bevestigt die prognose met een aanhoudende groei van het kenniscluster. De coronacrisis lijkt niet als een rem, maar als een gaspedaal te werken voor het Bio Science Park en de onderwijs- en kennisinstellingen, aldus de onderzoekers. Tegelijkertijd is er een andere kant aan het verhaal. De bezoekerseconomie is nagenoeg stilgevallen. Veel bedrijven en zzp’ers kregen overheidssteun. Een deel van de werknemers verloor zijn of haar baan. Honderden scholieren en studenten hebben geen stage kunnen lopen. Ook rouw en verdriet ging niet aan de regio voorbij. De uitgebreide overheidssteun maskeert veel economisch verlies, de strakke toetsingsstructuren in het onderwijs zijn onderbroken en belangrijke investeringsbeslissingen van mensen en bedrijven zijn uitgesteld. De ware crisiseffecten laten zich mogelijk daarom pas over een paar jaar meten, aldus de analyse van Blaauwberg.
Veerkrachtindex
De verschijningsdatum van Index071 is dit jaar vertraagd. Ook dat heeft alles met de pandemie te maken. De lockdowns hebben veel werkprocessen verstoord waaronder de reguliere dataverzameling die de basis vormen van de index. In februari is daarom tussentijds een veerkrachtanalyse gemaakt. Hierin is de Leidse regio vergeleken met de 41 andere regio’s in Nederland. De cijfers laten zien dat regio 071 een mooie 6e plaats inneemt. Ontwikkelpunten zijn er ook: de werkgelegenheid is nog beperkt evenals het aantal ondernemers in de regio. Een long read over de veerkrachtanalyse vind je op de website van Bureau Blaawberg. Een uitgebreide toelichting is te zien in dit mini-college.
Methode van Index071
De index meet de ontwikkeling van 32 parameters die een relatie hebben met de agenda van Economie071. Per parameter wordt een indexcijfer bepaald die de groei of krimp sinds basisjaar 2014 meet. Alle indexcijfers tellen op tot een totaalcijfer, die uitdrukking geeft aan de algehele economische ontwikkeling. In 2020 komt het indexcijfer op 115 uit. Een groei van één indexpunt ten opzichte van 2019. Binnen dat ene indexgetal zijn grote verschillen zichtbaar. Op de thema’s kenniseconomie, ondernemerschap en talent is de groei 6 tot 7 indexpunten. De bezoekerseconomie levert juist 20 indexpunten in ten opzichte van 2019.
- Een overzicht van eerder verschenen indexen vind je op deze pagina.
- De inzichten uit alle analyses geven richting aan de koers van Economie071. In onderstaand schema is die koers tot eind 2022 schematisch weergegeven.
- De voortgang van projecten lees je in dit swipe-zine.
- Bekijk ook het mini-college (30 min.) van Rob Manders (Bureau Blaauwberg) over Index071 op ons youtube-kanaal.

Eerdere uitgaven van Index071